Als we het in dit verband over knieklachten hebben, dan bedoelen we pijn aan de voorkant van de knie (dus rondom de knieschijf). Uiteraard zijn er meerdere pijnplekken, maar deze komt percentueel het meest voor en daarom behandelen we die wat uitgebreider. Vaak hebben cliënten die met dit soort klachten bij ons komen, al een heel proces doorlopen in het zelf afstellen van de fiets. Vaak met ondersteuning van youtube filmpjes en blogs over dit onderwerp, hebben ze aanpassingen gemaakt. Soms succesvol (er is best veel zinnige content te vinden) maar vaker toch met maar gedeeltelijk of geen resultaat. In de meeste gevallen zien we dat mensen hun zadel een stuk omhoog zetten met de gedachte dat minder buiging van de knie (bovenste en onderste kniehoek) leidt tot minder klachten. Of beter gezegd: de gedachte heerst dat meer buiging van de knie in relatie staat tot een toegenomen kans op knieklachten. Wat ook regelmatig voorkomt is dat men heeft getracht te meten of de voorkant van de knie niet voorbij het hart van de pedaalas komt met de trappers in horizontale positie. Ook dit zou de kracht op de knie(schijf) vergroten en daardoor de kans op klachten laten toenemen.

De vraag is of deze veronderstellingen juist zijn. In bepaalde gevallen zal het zeker zo zijn dat er sprake is van reductie van de klachten als het zadel omhooggaat, maar dat heeft veel minder met de veranderde onderste en bovenste kniehoek te maken dan wordt aangenomen. In de literatuur is weinig evidentie te vinden dat (binnen redelijk marges) de kracht die de knie bij een bepaalde buiging ondergaat en daaraan gekoppelde druk in relatie staat tot knieklachten. Met andere woorden: de zadelhoogte alleen is niet bepalend voor het de kans op het ontstaan van kniepijn. Veel sterker bewijs is er voor het te veel zijwaarts (en vooral binnenwaarts) bewegen van de knie tijdens de trapfase i.c.m. de hoek die de enkel maakt tijdens het trappen. Dus het lijkt eerder zo te zijn dat niet de druk op knie verantwoordelijk is voor de pijn, maar of er een voldoende gecoördineerde beweging plaatsvindt die zorgt voor een goede distributie van die druk. Dat zou kunnen verklaren waarom we zien dat de knieklachten niet verdwijnen bij het omhoog brengen van het zadel: ondanks de toegenomen kniehoek, beweegt de knie nog altijd coördinatief niet naar behoren.

Ook voor de knie-voorbij-de-pedaalas doctrine is geen wetenschappelijke evidentie. Het ontstaan van deze gedachte (uit begin jaren ’80) is een verbastering van een methode om snel te zien of een renner de juiste fiets heeft met de gedachte dat als de voorkant van de knie over de as van de trapper valt, het frame wel ongeveer juist zal zijn. Later zijn hier biomedisch consequenties aan gehangen die iets zouden zeggen over de kans op blessures. Tot nu toe is daar wetenschappelijk weinig bewijs voor geleverd.