En dat is jammer, want een goede zool in de fietsschoen kan een hoop fietsplezier toevoegen aan je rit en vervelende (voet)klachten voorkomen. Ook al heb je geen zooltjes in het dagelijks leven, dan kan een goede zool toch nog een hoop opleveren in termen van comfort en prestatie. Ik zal een aantal voorbeelden noemen.

Stel je hebt een relatief hoge voetboog en neigt tijdens de drukfase van het trappen wat door te zakken. Dit zou potentieel kunnen leiden tot een matige uitlijning van de enkels en knieën in het frontale vlak (dus van voren gezien). Er ontstaan een draai in het onderbeen naar binnen, welke er weer voor kan zorgen dat ook de knie wat naar binnen valt (dus richting het frame) tijdens het fietsen. Dit kan een onderliggend probleem zijn bij ontstaan van knieklachten en  het zorgt tevens voor een minder efficiënte overdracht van kracht op de pedalen. Het faciliteren van de beweegrichting en van kracht is dus een van de eigenschappen van een goede zool.

Daarnaast kan een zool ook een stuk comfort brengen en wel op verschillende manieren. Regelmatig zien we dat fietsers eigenlijk te krappe schoenen kopen. Je weet hoe het gaat: je ziet een paar mooie schoenen op internet, bestelt ze 1 of 2 maten groter, maar gaat na verloop van tijd toch wat ongemak voelen aan beide voeten. Vooral tijdens warm weer of juist met een dikkere sok aan. Hoewel de lengte van de schoen in orde is, is de breedte van de voorkant van de schoen dat vaak niet. Fietsschoenen hebben traditioneel gezien een elegante maar wel smalle leest met een Italiaanse oorsprong. En hoewel de schoenen esthetisch misschien heel fraai zijn, hebben veel Noord Europeanen niet een Italiaanse voet-breedte :). Als je schoenen echt veel te krap zijn, dan is er vaak geen redden aan. Zijn ze maar een beetje te krap, dan kan een goede ondersteuning van de voetboog en het voorste voetgewelf soms uitkomst bieden. Door de steun zakt de voet minder of niet in tijdens het trappen, waardoor deze ook niet ‘uit elkaar’ gedrukt wordt en de randen van de schoenen niet meer een probleem vormen.

Soms zien we mensen die in dagelijks leven zolen in hun schoenen dragen en deze in hun fietsschoenen leggen als ze er op uitgaan. Hoewel een logische gedachte, blijkt dit niet altijd een gouden combinatie. Een zool gemaakt door podotherapeut of podoloog zijn vaak veel dikker en van erg stug materiaal. Dat is ook logisch, het hele lichaamsgewicht moet gedragen worden, stap na stap. Deze mate van steun en hoeveelheid materiaal is niet nodig voor het fietsen. Tijdens het fietsen verwerk je doorgaans niet dezelfde mate van druk als tijdens het lopen (tenzij je in volle sprint 2300 watt weg aan het trappen bent). Bovendien is er niet sprake van een afwikkeling zoals tijds het lopen of hardlopen. Daarom zijn zooltjes voor fietsschoenen alleen stevig daar waar het nodig is en van een dunner materiaal. Het vult de schoen minder op, zonder dat dit ten koste gaat van de steun.

Een ander aardig voordeel dat ik zelf nog wel eens zie bij klanten, is dat een zool kan zorgen voor het minder ‘spitsen’ van de voet. Tijdens het trappen wil je grofweg een enkelhoek hebben tussen de 90 en 100 graden. Het teveel spitsen van de voet, kan zorgen voor een overmatige belasting van zowel de kuiten als de spieren aan de voorzijde van het onderbeen. Het kan verder bijdragen aan een wat instabiele positie van de schoen op het pedaal. Dit kan teken zijn van een te hoge stand van het zadel, waardoor men gaat overstrekken om de onderste pedaalfase te halen, maar dit verschijnsel zien we ook bij fietsers waarbij de kniehoeken vrij goed zijn. Een zooltje in de schoen zorgt nog wel eens voor wat ontspanning van de kuiten, waardoor het spitsen soms enkele graden afneemt. Wetenschappelijk evidentie heb ik hier niet voor, maar mijn veronderstelling is dat door een gedegen steun onder voet en voetboog, de druk meer wordt verdeeld over de hele oppervlakte van de schoen waardoor er een minder grote impuls komt om de kuitspieren aan te spannen. Wat het onderliggend mechanisme ook is, het lijkt een positief effect te kunnen hebben op een meer gelijkmatige overdracht van kracht op de pedalen waarbij de kuiten minder worden belast en de enkelhoek een gunstigere waarde krijgt.

Wij hebben van Specialized zooltjes liggen in 3 steun niveaus in allerlei maten om te proberen tijdens de bike-fit. Indien naar tevredenheid en op voorraad, zijn ze direct aan te schaffen. Daarnaast kunnen we ook custom zooltjes helemaal op maat maken. Hierbij maken we in een speciaal apparaat eerst een mal van de onderzijde van de voeten. De zooltjes zijn vervormbaar wanneer voldoende verwarmd en deze worden in de mal gedrukt en extra gevormd, daar waar steun nodig is. Na 15-20 minuten zijn ze uitgehard en kunnen direct de fietsschoenen in.

Trappen maar.